Sosyal bilimlerin teorik temellerine dair dört önemli kitabı derledik. Doğan Özlem, Dilthey, İbni Haldun ve Vico birlikte listelendi…
Metinlerle Hermeneutik (Yorumbilgisi) Dersleri ( Cilt 1-2)
Doğan Özlem
İnkılap Kitabevi
Basım yılı 1996
Türkçe
495 s.
Temel tartışma şudur: Konusu özne olan bir bilim mümkün müdür? Bu konuda söylenebilecek çok şey var. Doğan Özlem’in verdiği yüksek lisans derslerinin kayıtlarından derlenen bu çalışmada bu konuyla ilgili söylenebilecek şeylerin büyük kısmını bulabilirsiniz. Bu çalışma bağlamında Dilthey, Heidegger, Rothacker, Betti, Riedel gibi daha birçok önemli şahsiyetin konuya katkılarını sistemli bir biçimde ele alan Özlem’in, pozitivist bilim anlayışına karşı sosyal bilimlere yaptığı teorik katkı oldukça değerlidir.
Yeni Bilim
Çeviren Sema Önal
Giambattista Vico
Doğubatı Yayınları
Basım yılı 2007
Türkçe
642 s.
Sosyal bilimlerle ilgilenen herkesin başucu kitabı olması gereken önemli bir eser. Doğa Bilimci anlayışın bilimi sıkıştırdığı açmazdan onu çekip çıkartan Giambattista Vico, konusu özne olan bir bilimin mümkün olup olmadığı sorusuna bambaşka bir açıdan yaklaşarak tartışmayı umulmadık bir yere çekmeyi başarır. Vico, söz konusu tartışmada, bir şeyi bilmenin koşulunu, o şeyi yapmış olmak olarak tespit ettiği andan itibaren sosyal bilimler, doğa bilimlerine nazaran çok daha mümkün hale gelir ve bu hamle ile birlikte sosyal bilimlerin üzerinde baskıdan önemli ölçüde kaldırılmış olur. İnsana, tarihe ve kültüre yönelen bilime teşebbüsünün doğaya yönelenden çok daha sağlam temellere sahip olduğunu ileri süren Vico, Yeni Bilim çalışmasıyla Batı düşünce dünyasına çok büyük katkılar sunmuştur.
Mukaddime
Hazırlayan Süleyman Uludağ
İbn Haldun
Dergah Yayınları
Basım yılı 2023
Türkçe
1217 s.
Giambattista Vico’nun Batı felsefe tarihinde yaptığı etkiyi, genel felsefe tarihinde ilk kez İbn Haldun yapmıştır. Mukaddime çalışması, toplum-tarih ilişkisini kuran ve bu ilişki nazarından devletleri, kültürleri ele alan bir çalışmadır. Bu açıdan Marx gibi birçok önemli ismi önceleyen bir çalışma olarak değerlendirilmektedir.
Hermeneutik ve Tin Bilimleri
Çevirmen Doğan Özlem
Fol Yayınları
Wilhelm Dilthey
Basım yılı 2022
Türkçe
128 s.
Sosyal bilimlerin bilim olma niteliğini ısrarla vurgulamaları gerekmektedir. Çünkü pozitivist bilim anlayışının tahakkümü altında gerileyen bir pozisyonda görülürler. Oysa burada bilen, bilinen olarak kendisini ele almaktadır. Elbette bu ele alış tam anlamıyla kendisine içsel bir yolculuk biçiminde mistik bir deneyimi ifade etmez. Bilimsel olarak insanın kendisini ala alışı, kendi varoluşunun dışsallığını, kısacası kültürü, kültürde temellenen yapıp-etme tarzlarını ele alışıdır. Tin denilen şeyin açıkça toplumsal kültür olduğu ortadadır. Dilthey, söz konusu çalışmasında tinin ele alınışın ne anlama geldiğini ve nasıl mümkün olduğunu okurların dikkatine sunmaktadır. Bu eser, yaşamın pratiği için hem edilgen hem etken bir pozisyonda var olan insanın kendi yapıp-etmelerini, toplumsal yapıp-etmeler bağlamında anlama çabasının bilimsel temellerini incelemek açısından son derece önemlidir.
