Türkiye işçi sınıfı tarihi için çok önemli bir olay olan 15-16 Haziran 1970 Büyük İşçi Direnişi’nin yıldönümünde konuya dair okunabilecek üç kitap ve izlenebilecek bir filmi hatırlatmak istedik. Kuşaklar arasında yaşanan derin kırılmalar nedeniyle, özellikle 1980 öncesi yaşanan direniş hareketleri, yazılan çok önemli kitaplar ve aydınlar bilinçli bir unutturmaya kurban gidiyor. Bunu aşmanın ilk aşaması tekrar bir hafıza yaratmaktır, yani hatırlatmak ve üstüne tekrar düşünmektir.

Üç Kitap

İlk kitap 15-16 Haziran’ı genel anlamda anılarıyla, belgeleriyle, olaylarıyla ele alan Sırrı Öztürk ve Turgan Arınır’ın kitabıdır. Sırrı Öztürk 15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişi’nin örgütleyicilerinden birisidir.

Kitabın içinde işçi sınıfı hareketi tarihi, Türkiye ve Dünya’da o dönemki ekonomik buhranlar, 15-16 Haziran ve Basın, anılar ve devrimci grupların olaylarla ilişkileri yer alıyor.

Zafer Aydın’ın İşçilerin Haziranı kitabı tanıklık, yani bir portreler kitabı. 15-16 Haziran direnişinin kahramanları ile yapılmış görüşmelerden süzülmüş 23 farklı işçi portresi var kitabın içinde. Her birinde bir işçinin tanıtıldığı bölüm başlıkları ise çok ilgi çekici: Sınıfın Peygamberi, Başkaldırıyla Değişen İşçi, Israr ve İnat, Kocaeli Efsanesi Kızıl İlyas gibi… Kesinlikle okunmalı.

Son kitap ise gazeteci, dönemin efsanevi partisi TİP üyesi, DİSK genel sekreteri Kemal Sülker’in kitabı. Bu direnişin öyküsünü anlatan bir kitap, kesinlikle okunmalı.

Bir Film

Vasıf Öngören’in 1977’de yazdığı ve aynı yıl İstanbul Şehir Tiyatroları’ndan gösterime giren tiyatronun başrolünde Şener Şen var. Oyun, 15-16 Haziran direnişi sırasında bir zenginin konağındaki mutfağında aşçı Lütfü Usta ve etrafında gelişen olayları anlatıyor.

Zengin Mutfağı filmi, Türkiye işçi sınıfı tarihindeki en büyük işçi direnişlerinden biri olan 15-16 Haziran’ı anlatması ve işçilerin mücadelesinin ne kadar önemli olduğunu göstermesi açısından çok önemli bir film.

Oyun, 15-16 Haziran direnişi sırasında bir zenginin konağındaki mutfağında aşçı Lütfü Usta ve etrafında gelişen olayları anlatıyor.

Emirhan Akman